zaterdag 6 april 2013

De zwarte met het witte hart (Knipoog 19)

Op 31 maart 2013 werd de documentaire De zwarte in het witte land uitgezonden (Holland Doc Radio), gemaakt door Floris Alberse. Hij trekt een tijdje op met de Surinaamse Nederlander Zawdie, die zich vaak niet thuisvoelt in Nederland.

Zawdie geeft daar aanvankelijk Nederland en de Nederlanders ('Hollanders') de schuld van. Maar is er ook iets in hemzelf dat maakt dat hij zich niet op zijn plek voelt? Zou Suriname wel een betere plek zijn? En wat als zijn vriendin dan niet mee wil?

De titel van de documentaire is een citaat uit een gesprek dat Floris en Zawdi hebben. Zawdi probeert uit te leggen hoe hij zich voelt en Floris vat dat samen: 'De zwarte in het witte land'. De zin lijkt spontaan ontstaan te zijn en niet vooraf bedacht. Hij geeft goed het probleem of in ieder geval de situatie weer.

Het is de vraag of Floris Alberse op deze zin was gekomen als het boek De zwarte met het witte hart er niet was geweest, geschreven door Arthur Japin. Japin schreef het boek over de broers Kwasi en Kwame, geboren in Afrika, opgegroeid in Delft. Een boek over je aanpassen en over je eigen identiteit behouden en wat dat dan is, zo'n identiteit. Kun je nog wel ergens bij horen, als je een verleden hebt als Kwasi? Het is een probleem dat eerder naar voren kwam in tal van romans, bijvoorbeeld in De redder van Afrika van Guus Kuijer.

Japins boek werd beroemd; het betekende zijn doorbraak. De titel is gemeengoed geworden en nu kan het dus zomaar gebeuren dat in een gesprek een variant erop opduikt.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten