woensdag 4 november 2015

Het gouden kompas 1 (Clément Oubrerie / Stéphane Melchior)



Philip Pullman publiceerde in 1995 het eerste deel van wat later, in Nederland in ieder geval, de Noorderlicht-trilogie zou gaan heten. De naam een beetje verwarrend, omdat de titel van het eerste deel eigenlijk Het Noorderlicht is. Na verschijning van de film Het gouden kompas (in 2007) worden titel van het eerste boek en van de trilogie nogal eens door elkaar gebruikt.

De boeken heb ik niet gelezen, de film (The golden compass) heb ik wel gezien, onlangs. En nu is er ook nog een stripversie uitgekomen bij uitgeverij Sherpa. De tekeningen zijn van Clément Oubrerie, het scenario is van Stéphane Melchior. Naar mijn smaak kan deze strip de vergelijking met de film gemakkelijk doorstaan. 

In een film ligt de nadruk logischerwijze op de handelingen; er moet wat gebeuren. Dat betekent jammer genoeg ook dat veel dingen niet uitgediept worden. De strip graaft dieper. Ten eerste zijn er verschillende scènes die in de film afvielen, wel opgenomen in het album. Ook de achtergrond van de hoofdpersoon, het meisje Lyra, wordt duidelijker uitgelegd, waardoor de lezer meer snapt van de verhoudingen dan de filmkijker. 

Voor wie het verhaal niet kent: het speelt zich af in een wereld die behoorlijk op de onze lijkt, maar wel wat bijzondere, magische elementen bevat. Zo heeft iedereen zijn daemon, die je zou kunnen zien als een materialisering van de ziel. De daemon is een dier, dat kan praten. Het blijft altijd in de buurt. Bij kinderen kan de daemon nog veranderen, als ze ouder zijn, gebeurt dat niet meer. 

Bij dit soort boeken gaat het vaak om een strijd tussen goed en kwaad. Zo ook in dit boek. Lyra staat aan de goede kant, net als haar oom Asriel. Aan de andere kant staan de mensen van het Magisterium en de mooie mevrouw Coulter.

Lyra leeft in Oxford. Er verdwijnen kinderen uit haar omgeving, die meegenomen zouden zijn door 'lokkers'. Hoe het precies zit, zou duidelijk moeten worden in het noorden, het land waar de geharnaste ijsberen leven. Asriel is daar al naar toe en ook Lyra trekt daarheen, met haar alethiometer, die altijd de waarheid vertelt. 

Het verhaal is vrij ingewikkeld en het is hier niet de plaats om alle details uit de doeken te doen. In de strip wordt het verhaal overigens helder verteld. Het perspectief ligt consequent bij Lyra, zodat we als lezer steeds net zoveel weten als zij. 

Als karakter is Lyra goed getekend. Het is een begaafd kind, maar ze is niet zo uitzonderlijk dat we ons niet met haar kunnen identificeren. Ze kent angst en verwarring, maar ze is ook een doorzetter, die niet bang is.

De tekeningen van Oubrerie zijn zoals we van hem gewend zijn. Soms hebben de gezichten van de personen iets plats. Oubrerie houdt die gezichten graag simpel, waarbij hij de ogen geregeld met veel oogwit tekent. Daarmee kan hij aardig wat emoties uitdrukken. 

De tekenstijl is bepaald niet strak. Oubrerie houdt niet van de liniaal, ook de omtrek van de plaatjes is zo uit de hand getekend. De tekeningen trekken tijdens het lezen niet bijzonder de aandacht; het verhaal staat centraal. 

Orthodoxe christenen hebben zich voor het verschijnen van de film uitgesproken tegen The golden compass. In de trilogie strijdt Lord Asriel onder meer met een oude engel, de Regent. Die zou je kunnen zien als een verbeelding van God. In de film is daar weinig van overgebleven. Je zou hoogstens kunnen zeggen dat er kritiek is op de kerk of op autoriteiten. 

Hoe de stripmakers dat aanpakken, is in dit deel nog niet duidelijk. Lyra is op weg naar het noorden en de grote strijd moet nog komen. We zullen zien hoe dat uitpakt.

De eerste prijs voor dit album is overigens al binnen. In Angoulême sleepten Oubrerie en Melchior de prijs in de wacht voor de beste jeugsdstrip.






Titel: Het gouden kompas 1
Tekeningen: Clément Oubrerie
Tekst: Stéphane Melchior
Uitgever: Sherpa
Haarlem 2015, 80 blz. hardcover, € 19,95

Geen opmerkingen:

Een reactie posten